Şok Emicili Lanyard Nedir ve Nasıl Çalışır?

Şok Emicili Lanyard, genellikle yüksek yerlerde çalışanların güvenliği için kullanılan bir emniyet ekipmanıdır. İsminden de anlaşıldığı gibi, bu şok emicili lanyardlar düşme durumunda oluşabilecek şoku emme özelliğine sahiptirler. Başka bir ifade ile düşme esnasında oluşacak yükü 6 kN’nin altına indirir.  Bu özellik kullanıcının düşme anında oluşabilecek ani yükleri absorbe etmek ve böylece düşme sonrası vücuda gelebilecek zararları azaltmaktır. Ayrıca şok emicili lanyardın sadece dikey değil, yatay olarak da kullanılacağı dikkate alınarak, yatay kullanıma uygun  ve  keskin kenar koruma özelliğine (RfU11.074 AT) sahip olmalıdır.

Şok emicili lanyardlar genellikle EN 1891 standardına göre üretilerek test edilen ve sertifikalandırılan statik halattan üretilir. Statik halatların yansıra   perlon, lolondan, çelik halttan ve zincirden imal edilebilir. Çalışanın kullandığı düşme durdurma ve konumlandırma kemeri ile ankraj noktasına güvenli bir şekilde bağlanmasına olanak sağlar. Lanyard üzerinde bulunan şok emici özellik genellikle içerisinde bulunan özel bir malzeme (genellikle elastik lifler veya deformasyon yoluyla enerjiyi emen özel malzemeler) sayesinde sağlanır. Bu malzeme, düşme anında oluşan enerjiyi absorbe eder ve böylece düşme sonrası kullanıcının vücuduna daha az yük biner.

Şok emicili lanyardlar 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunumuz ve Kişisel Koruyucu Donamım Yönetmeliğimizin uygun bulduğu ilgili standartlar ve   EN 355 Kişisel Koruyucu Donanım – Yüksekten Düşmeye Karşı – Enerji Absorplayıcılar standardına göre test edilerek sertifikalandırılır. Bu sürecin ardından üretici firma CE işaretini kullanmaya hak kazanır.

 EN (European Standards, AB Yönetmeliği (EU) 2016/425 ) standardının dışında dünyada farklı ülkelerin kabul ettikleri (örneğin ANSI /OSHA, CSA, Gost R,  gibi)   standartlarına göre de şok emicili lanyardlar test edilerek sertifikalandırılır.

 Şok Emicili Lanyardın Tanımı

Şok emicili lanyard, genellikle yükseklikte çalışanların düşme anında oluşabilecek şoku emme özelliğine sahip emniyet ekipmanıdır. Bu lanyardlar, düşme durumunda oluşabilecek ani yükleri absorbe ederek kullanıcının vücuduna gelecek darbe kuvvetini, etkiyi azaltmayı amaçlar. Genellikle elastik lifler veya özel malzemeler içeren bir bölümü bulunur ve bu bölüm, düşme anında enerjiyi absorbe ederek kullanıcının düşme sonrası zarar görmesini önler. Şok emicili lanyardlar, iş güvenliği standartlarına uygun olarak tasarlanır ve kullanılır.

Şok Emicili Lanyardın Çalışma Prensipleri

Şok emicili lanyardların çalışma prensipleri, düşme anında oluşabilecek enerjiyi absorbe ederek kullanıcının vücuduna zarar gelmesini önlemeye dayanır. İşte bu prensipler genel olarak şu şekildedir:

1. Enerji Emilimi: Şok emicili lanyardlar, genellikle özel olarak tasarlanmış bir iç yapıya sahiptir. Bu yapı, düşme anında oluşan kinetik enerjiyi emerek dönüştürür veya dağıtır. Bu genellikle elastik lifler, deformasyon yoluyla enerjiyi emen malzemeler veya özel enerji emici paketler kullanılarak sağlanır.
2. Düşme Anında Yük Dağılımı: Lanyardın tasarımı, düşme anında oluşan ani yükleri kullanıcının vücuduna dağıtarak yaralanmaları azaltmayı hedefler. Bu, düşme sonrası vücuda binen etkiyi kontrol altında tutar.
3. Durma Mesafesi ve Güvenlik Standartları: Şok emicili lanyardlar, düşme sırasında kullanıcının durma mesafesini kontrol altında tutmak için tasarlanır. Bu, düşme sırasında belirli bir mesafe boyunca düşüşü kontrol altında tutarak kullanıcının düşme sonrası durumunu en aza indirir.
4. Karabina ve Bağlantı Noktaları: Lanyard, çalışma kemerine veya başka bir güvenlik noktasına bağlanacak şekilde tasarlanır. Bu bağlantı noktaları, kullanıcının düşme anında emniyet sağlamak için güvenilir ve sağlam olmalıdır.
5. Kullanım ve Bakım: Şok emicili lanyardların etkin çalışabilmesi için düzenli olarak kontrol edilmeleri ve bakımlarının yapılması önemlidir. Periyodik bakım kriterleri EN 365 standardında belirtilmiştir. (Yüksektendüşmeye karşı- Kullanma talimatları ve işaretlemeye ait genel özellikler) Üretici tarafından belirtilen periyotlarda kontrol edilmeli ve herhangi bir hasar veya aşınma durumunda derhal değiştirilmelidir.

Kullanım kılavuzları ve ilgili talimatlar, şok emicili lanyardların kullanıcı güvenliğini sağlamak için nasıl çalıştığını ve düşme anında oluşabilecek riskleri nasıl azalttığını açıklar. Bu ekipmanlar, yüksekte çalışma gerektiren tüm çalışma alanlarında kullanılır. 

Şok Emicili Lanyardın Kullanım Alanları

Şok emicili lanyardlar, genellikle yükseklikte çalışma gerektiren alanlarda ve dikey hareketlilik gerektiren faaliyetlerde kullanılır. İşte başlıca kullanım alanları:

1. İnşaat ve Yapı Sektörü: İnşaat işlerinde, bina bakımı ve onarımında, yüksek yerlerde çalışan işçiler için şok emicili lanyardlar hayati önem taşır. Çatı çalışmaları, dış cephe işleri gibi faaliyetlerde düşme riskini azaltmak için kullanılır.
2. Enerji ve Telekomünikasyon Sektörü: Elektrik hatları üzerinde çalışma, direk tırmanma ve bakım işlerinde şok emicili lanyardlar kullanılır. Bu sektörlerde güvenliğin sağlanması için düşme durumunda enerji emilimini sağlayarak çalışanların korunmasını amaçlar.
3. Endüstriyel Tırmanma ve Dağcılık: Endüstriyel tırmanma ve dağcılık gibi aktivitelerde, yüksek yük taşıma sistemlerinde, mağara keşiflerinde ve benzeri alanlarda şok emicili lanyardlar güvenlik ekipmanı olarak kullanılır.
4. Eğlence Parkları ve Macera Parkurları: Macera parkurları, zip-line (hızlı ip geçişi) ve benzeri eğlence aktivitelerinde, ziyaretçilerin güvenliğini sağlamak amacıyla şok emicili lanyardlar kullanılabilir.
5. Denizcilik ve Offshore Çalışmalar: Denizcilik sektöründe gemi bakımı, platform işleri ve offshore (deniz üstü) tesislerde çalışanlar için düşme riskini azaltmak için kullanılır.
6. Kurtarma ve Acil Durumlar: Kurtarma operasyonlarında, yangın söndürme işlerinde ve acil durum müdahalelerinde, yüksek yerlerde mahsur kalan kişilerin güvenli bir şekilde kurtarılmasında şok emicili lanyardlar önemli bir rol oynar.

Bu alanlar şok emicili lanyardların yaygın olarak kullanıldığı yerlerdir. Her bir kullanım alanı, özel güvenlik ihtiyaçlarına ve standartlara uygun olarak tasarlanmış lanyard çeşitlerini gerektirebilir. Bu ekipmanlar, kullanıcıların düşme sonrası yaralanmalarını azaltarak iş güvenliğini önemli ölçüde artırır.

 Şok Emicili Lanyardlar ile Geleneksel Lanyardlardan Farkları

Şok emicili lanyardlar ile geleneksel lanyardlar arasında önemli farklar bulunmaktadır. İşte bu farkları ana hatlarıyla açıklamak gerekirse:

1. Enerji Emme Kapasitesi: Şok emicili lanyardlar, düşme anında oluşabilecek enerjiyi emme kapasitesine sahiptirler. Bu özellik, genellikle içlerinde bulunan elastik lifler veya özel malzemeler sayesinde sağlanır. Buna karşın geleneksel lanyardlar, düşme anında enerjiyi absorbe etme kapasitesine sahip değillerdir; dolayısıyla düşme durumunda kullanıcının vücuduna daha yüksek bir yük binme riski vardır.
2. Düşme Sonrası Etki Azaltma: Şok emicili lanyardlar, düşme sonrası vücuda gelebilecek etkiyi azaltmayı amaçlar. Bu, kullanıcının yaralanma riskini minimize etmek için önemlidir. Geleneksel lanyardlar ise düşme durumunda enerjiyi emmedikleri için kullanıcıya daha fazla yük binme potansiyeli taşır.
3. Kullanım Alanları: Şok emicili lanyardlar genellikle yükseklikte çalışma gerektiren endüstriyel alanlarda, dağcılık ve tırmanma sporlarında tercih edilir. Geleneksel lanyardlar ise daha geniş bir kullanım alanına sahiptir ve genellikle yük taşıma, malzeme taşıma gibi güvenli bağlantı ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır.
4. Standart ve Güvenlik İhtiyaçları: Şok emicili lanyardlar, genellikle uluslararası iş güvenliği standartlarına uygun olarak tasarlanır ve test edilir. Bu standartlar, düşme durumunda kullanıcının güvenliğini sağlamak için belirli emniyet özelliklerini içerir. Geleneksel lanyardlar da belirli güvenlik standartlarına uygundur ancak şok emiciliğe sahip olmadıkları için düşme durumunda sağladıkları koruma daha sınırlı olabilir.
5. Kullanım Koşulları: Şok emicili lanyardlar, tipik olarak belirli bir düşme mesafesi ve maksimum düşme kuvveti limitleri içinde kullanılmalıdır. Bu koşullar, lanyardın tasarımı ve malzemelerinin seçimiyle ilişkilidir. Geleneksel lanyardlar ise genellikle daha geniş bir çalışma aralığına ve çeşitli bağlantı seçeneklerine sahip olabilir.

Bu farklar, şok emicili lanyardların özellikle düşme riskinin yüksek olduğu alanlarda kullanılmasını ve iş güvenliğini artırmasını sağlar. Kullanılacak alan ve iş güvenliği ihtiyaçları göz önüne alındığında, doğru tip lanyardın seçilmesi önemlidir.

Şok Emicili Lanyard ürünlerimi görmek için tıklayınız.